محسن اسماعیلی در همایش صلح و جهان عاری از خشونت در اصول حقوقی و ارزشهای مشترک فرهنگی با بیان اینکه «فاصله میان پری صفتی و ددمنشی خشونت است» اظهار داشت: ما به عنوان حقوقدان رسالتی غیر از صلح برای خود قائل نیستیم.
وی افزود: در تعریف حقوق آمده است «حقوق برای مهندسی اجتماع است برای آنکه هر کسی کمال استفاده را از آزادی خود داشته باشد تا از تعدی و خشونت در امان باشد» و این چیزی بود که پس از آنکه جهان دو نبرد خونین را با تلفات بالای انسانی متحمل شد جامعه جهانی به آن رسید تا با حقوق بین الملل و تدوین منشور حقوق بشر در پی آن باشد که انسانها رفق، مدارا و مسالمت را تجربه کنند.
معاون راهبردی و امور مجلس رئیس جمهور خاطرنشان کرد: جامعه جهانی در این عصر تازه به آن چیزی که سعدی در چند قرن پیش با این سروده «آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است با دوستان محبت با دشمنان مدارا» مطرح کرده بود رسید و و یا توصیه حافظ که عنوان کرده است «درخت دوستی بنشان که کام دل به بار آرد نهال دشمنی برکن که رنج بیشمار آرد».
اسماعیلی عنوان کرد: اینکه حافظ و سعدی قرنها پیش چنین توصیه داشتهاند بدان دلیل است که سعدی و حافظ شاگردان قرآن و اهل بیت هستند و اسلام نام خود را از «سلم» گرفته و مبنای آن نفی خشونت است.
وی با اشاره به اینکه مبنای سیاست خارجی و اصل بنیادین روابط بینالملل جمهوری اسلامی براساس قرآن این است که «جهانی عاری از خشونت» هدف باشد، بیان کرد: البته این هدف غایی نیست، بلکه هدف ابتدایی است چرا که میخواهیم در اولین گام چنین جهانی را بسازیم.
معاون راهبردی و امور مجلس رئیس جمهور افزود: آنچه از قرآن میآموزیم بالاتر از زندگی بدون خشونت است، قرآن توصیهاش به ما زندگی مودتآمیز است نه فقط زندگی عاری از خشونت. به عنوان نمونه در سوره ممتحنه که اصول روابط بینالملل اسلام در آن بیان شده است یادآورشده است که حتی با کفار باید مودت داشت.
اسماعیلی تصریح کرد: البته کسی که شمشیر به روی ما میکشد چارهای جز پاسخ به آن نیست اما براساس آموزههای اسلامی قوه قاهره فقط برای دفاع است و ما نیروی نظامی فقط برای بازدارندگی است. با اینکه هر کس به سوی میهن و ارزشهای ما دست درازی کند با قدرت آن دست را قطع میکنیم ولی کسی که احترام عقاید و ارزشهای ما بگذارد ملزم به آن هستیم که روابط سرشار از محبت با او داشته باشیم.
وی با بیان اینکه براساس این نکته قرآنی علامه کاشف کاشف الغطاء فتوا بر محبت و مودت با کافرین و حتی محاربین داشتهاند، گفت: ما حتی در حال جنگ با کفار امید به هدایت و بازگشت را نسبت به دشمن خود داریم و این پرچم اسلام است. براین اساس در قرآن آمده است «اگر آنها به شما بدی کردند، قدم اولِ شما خوبی باشد» و توصیه شده است در برابر بدی آنها بالاترین خیرخواهی را داشته باشید چون این رفتار محبتآمیز شما آنها را منقلب میکند و رابطه عداوت آمیز به لطف خدا تبدیل به رابطه محبت آمیز میشود.
معاون راهبردی و امور مجلس رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اینکه ما به دنبال رفاقت و صمیمیت با همه جهانیان هستیم، اظهارداشت: هدف نهایی در روابط بینالملل از نگاه اسلام، جهانی آکنده از مودت و رحمت است، آنکونه که پیامبر اعظم(ص) فرمودند «به آن خدایی که جان من در دست اوست ای مسلمانان وارد بهشت نمیشوید مگر آنکه با هم محبت بورزید» از این رو بهشتِ وعده داده شده باید ابتدا در دنیا ساخته شود و اگر کسی در دنیا بهشت نسازد نباید آرزوی بهشت آخرت را داشته باشد.
اسماعیلی افزود: این دنیای خالی از خشونت و سرشار از عطوفت را باید از خود آغاز کنیم و ذهنمان باید عاری از خشم و سرشار از محبت شود. این از خانواده و شهر شروع میشود و به جهانی سرشار از مهربانی و محبت میرسد.
وی با اشاره به اینکه ما به عنوان اندیشمندان جهان اسلام و رهبران فکری سیاسی باید به دنبال فرهنگسازی باشیم، خاطرنشان کرد: این فقط در دست ما حقوقدانان نیست بلکه نیازمند کمک فرهنگ سازان و رسانهها است.
معاون راهبردی و امور مجلس رئیس جمهور، خشونت جهان معاصر را ناشی از جهل مدرن عنوان کرد و یادآور شد: نمونه روشن و عریان این خشونت ناشی از جاهلیت وضعیت غزه و جنگ تحمیلی ۱۲ است.
نظر شما